Wieloryby i ich krewni Wiki
Advertisement

Fiszbinowce - jeden z dwóch żyjących podrzędów należących do Cetacea.

Cechą charakterystyczną dla zwierząt należących do tego podrzędu są fiszbiny - rogowe płyty w szczękach, służące do odfiltrowania planktonu z wody. Obecnie żyjące gatunki zęby posiadają jedynie w okresie embrionalnym, znane są jednak gatunki kopalne z zębami zamiast fiszbin.

Budowa głowy fiszbinowca na przykładzie Humbaka

Budowa głowy fiszbinowca na przykładzie humbaka

Anatomia

Do fiszbinowców należą największe ssaki morskie, np. płetwal błękitny, będący największym zwierzęciem jakie kiedykolwiek żyło na Ziemi.

Zwierzęta tej grupy posiadają podwójny otwór nosowy, znajduje się on, tak jak u wszystkich waleni, na szczycie głowy.

Fiszbiny przyczepione są do płyt dużego grzebienia, stanowiącego centralną część kostnego podniebienia u każdego fiszbinowca. Długość jednej takiej płyty może dochodzić do 3 - 4 metrów, w punkcie przymocowania mają grubość męskiego ramienia. Wolne brzegi są postrzępione, wyglądem przypominają nieco końskie włosie.

Zachowanie

Zamieszkujące wszystkie oceany fiszbinowce podejmują coroczne wędrówki. W ciągu letnich miesięcy żerują w zimnych wodach na wysokich szerokościach. Jesienią rozpoczynają migrację ku cieplejszym obszarom, gdzie odbywa się parzenie i poród. Odżywiają się przede wszystkim w miejscach żerowania, czasami poszczą całe miesiące.

Głównym pokarmem zwierząt tego podrzędu jest plankton, szczególnie kryl. Niektóre gatunki jedzą także ryby. Podczas żerowania zwierzęta nabierają dużą ilość wody do paszczy. Następnie wyciskają ją przy zamkniętych szczękach przez fiszbiny, które zatrzymują zawarte w wodzie zwierzęta. Inne sposoby odżywiania to filtrowanie ze stale otwartą paszczą (np. wieloryby gładkoskóre) oraz filtrowanie mułu z dna (pływacz szary).

Ogromne fiszbinowce, pomimo swej wagi potrafią wyskoczyć całkowicie ponad taflę wody.  Z takich akrobacji słyną głównie długopłetwce, jednak inne gatunki także potrafią przeciąć ciałem powierzchnię wody lub uderzać w nią głośno płetwami. Cel tego zachowania nie został jednoznacznie wyjaśniony.

Fiszbinowce nie zarządzają systemem echolokacji. Potrafią one jednak wydawać niskie dźwięki o wielkiej mocy (infradźwięki), zjawisko to nazywane jest często "śpiewem wielorybów". Śpiew największych waleni słyszalny jest przez setki kilometrów.

Powstanie tej grupy zwierząt datowane jest na ok. 30 milionów lat temu. Ewoluowały one z innych grup waleni, które odżywiały się jak obecne zębowce. Znalezione skamieniałe formy przejściowe pomiędzy obiema grupami, charakteryzują się obecnością zaczątków fiszbin oraz posiadaniem zębów, co świadczy, że formy przejściowe odżywiały się oboma rodzajami pokarmu. W materiale genetycznym współczesnych fiszbinowców obecne są geny odpowiedzialne za wytwarzanie zębów, jednak na skutek nabytych mutacji geny te są afunkcjonalne.

Systematyka

Fiszbinowce (Mysticeti) :

I. Cetotheriidae (wymarłe)

II. Janjucetidae (wymarłe)

III. Fałdowce (Balaenopteridae)

Blue-whale-calf

Płetwale błękitne - przedstawiciele z rodziny fałdowców,a zarazem największe zwierzęta na świecie.


IV. Neobalaenidae

Ballena-franca-pigmea-caperea-marginata

Wieloryb mały - jedyny współczesny przedstawiciel rodziny Neobalaenida.


V. Pływaczowate (Eschrichtiidae)

Gray-whale-portrait lg Rugh

Pływacz – jedyny żyjący współcześnie przedstawiciel rodziny pływaczowatych.


VI. Wieloryby gładkoskóre, wale gładkoskóre, wieloryby właściwe (Balaenidae)

SOD96A~1

Wieloryb biskajski południowy - przedstawiciel rodziny wieloryby gładkoskóre.

Advertisement